Hacettepe �niversitesi

M�hendislik Fak�ltesi

Elektrik ve Elektronik M�hendisli�i B�l�m�

E��T�M

Ders Detay�

ELE753 - Uyarlamal� Denetim

2023-2024 Bahar d�nemi bilgileri

Ders bu d�nem a��k de�il

ELE753 - Uyarlamal� Denetim

Program	Teorik saat	Uygulamal� saat	Yerel kredi	AKTS kredisi
Doktora	3	0	3	10

Zorunluluk	:	Se�meli
�nko�ul ders(ler)	:	-
E�zamanl� ders(ler)	:	-
Verili� bi�imi	:	Y�z y�ze
��renme ve ��retme teknikleri	:	Anlat�m, Soru-Yan�t, Sorun/Problem ��zme
Dersin amac�	:	Denetim sistemleri genellikle sistem parametrelerinin de�i�medi�i varsay�larak tasar�mlanmaktad�r. Ancak, �o�u pratik uygulamada sistem parametreleri sabit olmay�p zamanla de�i�ebilmekte bu da denetim ba�ar�m�n� olumsuz y�nde etkilemektedir. Sistem parametrelerindeki de�i�iklikleri alg�layan ve buna g�re belli bir ba�ar�m� sa�lamak �zere kendini de�i�tiren denetim sistemlerine uyarlamal� denetim sistemleri denilmektedir. Bu ders kapsam�nda, ��rencilere, bu t�r sistemleri anlayabilmek, analiz edebilmek ve tasarlayabilmek i�in gerekli bilgi altyap�s� ve becerilerinin kazand�r�lmas� ama�lanmaktad�r.
Dersin ��renme ��kt�lar�	:	Dersi ba�ar�yla bitiren bir ��renci bir sistemi etkileyen belirsizliklerin do�as�n� anlar. deneysel veriler kullanarak sistemleri tan�yabilir (modelleyebilir). verilen bir problem i�in uyarlamal� denetimin iyi bir se�enek olup olmad��na karar verebilir. uyarlamal� denetim sistemleri tasarlayabilir ve analiz edebilir. uyarlamal� denetim sistemleriyle ilgili ba�ka konu ve �al��malar� takip edebilecek altyap�ya sahip olur.
Dersin i�eri�i	:	Sistem modelleri. Parametre kestirimi: En K��k Kareler y�ntemi, Yineli En K��k Kareler (RLS), Geni�letilmi� Yineli En k��k Kareler (ERLS), parametre izleme, kovaryans patlamas�, gradyant y�ntemleri. Model dayanakl� uyarlamal� denetim: MIT ve SPR kurallar�. �zayarlamal� denetim: Model Dayanakl� Denetim, Minimum Varyans y�ntemi (MV), Genelle�tirilmi� Minimum Varyans (GMV), Genelle�tirilmi� �ng�r�l� Denetim (GPC). S�rekli zaman �zayarlamal� denetim. Otomatik ayarlama ve kazan� listeleme. Kararl�l�k, yak�nsakl�k ve g�rb�zl�k.
Kaynaklar	:	1. Astrom K.J. and Wittenmark B., Adaptive Control, 2nd Ed., Addison Wesley, 1995.; 2. Wellstead P.E. and Zarrop M.B., Self-Tuning Systems, Wiley, 1991.; 3. Narendra K.S. and Annaswamy A.M., Stable Adaptive Systems, Prentice Hall, 1989.; 4. Sastry S. And Bodson M., Adaptive Control: Stability, Convergence, and Robustness, Prentice Hall, 1989.; 5. Gawthrop P.J., Continuous-Time Self-Tuning Control, Research Studies Press, 1987.; 6. Ljung L. And S�derstr�m T., Theory and Practice of Recursive Identification, MIT Press, 1983.

Haftalara G�re ��lenecek Konular
Haftalar	Konular
1	Uyarlamal� denetim sistemlerine genel bir bak��, Model Dayanakl� Denetim ve Diophantine denkleminin ��z�m�.
2	Model Dayanakl� Uyarlamal� Denetim: Gradyan yakla��m� ve MIT kural�.
3	Model Dayanakl� Uyarlamal� Denetim: Kararl�l�k, hata ve parametre yak�nsamas� ve yeniden d�zenlenmi� ayarlama kurallar�.
4	Kararl�l�k kuramlar�na dayanan Model Dayanakl� Uyarlamal� Denetim ve SPR kural�.
5	En k��k kareler parametre kestirimi, yineli en k��k kareler (RLS) ve geni�letilmi� en k��k kareler.
6	Parametre de�i�ikliklerinin takibi, kovaryans resetleme, rastgele y�r�y��, unutma fakt�r� yakla��m�, kovaryans patlamas�, y�nl� ve de�i�ken unutma fakt�rleri. Parametre kestiriminde gradyan y�ntemleri.
7	S�rekli zaman modeller i�in parametre kestirimi ve s�rekli zaman en k��k kareler y�ntemi.
8	�zayarlamal� denetim: model dayanakl� denetim y�ntemi.
9	�zayarlamal� denetim: Minimum Varyans (MV) ve Genelle�tirilmi� Minimum Varyans (GMV) y�ntemleri.
10	Ara s�nav
11	�zayarlamal� denetim: Genelle�tirilmi� �ng�r�l� Denetim (GPC) y�ntemi.
12	S�rekli zaman �zayarlamal� denetim.
13	Otomatik ayarlama.
14	Kazan� listeleme.
15	Genel S�nav
16	Genel S�nav

De�erlendirme Sistemi
Yar�y�l i�i �al��malar�	Say�s�	Katk� Pay� %
Devam	0	0
Laboratuar	0	0
Uygulama	0	0
Alan �al��mas�	0	0
Derse �zg� Staj (Varsa)	0	0
�devler	6	30
Sunum	0	0
Projeler	0	0
Seminer	0	0
K�sa S�nav (Quiz)	0	0
Ara S�navlar	1	30
Genel s�nav	1	40
Toplam		100
Yar�y�l ��i �al��malar�n�n Ba�ar� Notuna Katk�s�		60
Yar�y�l Sonu S�nav�n�n Ba�ar� Notuna Katk�s�		40
Toplam		100

AKTS (��renci �� Y�k�) Tablosu
Yar�y�l i�i �al��malar�	Say�s�	S�re (saat)	Toplam i� y�k�
Ders S�resi	13	3	39
Laboratuar	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Derse �zg� staj (varsa)	0	0	0
Alan �al��mas�	0	0	0
S�n�f D�� Ders �al��ma S�resi (�n �al��ma, peki�tirme, vb.)	14	9	126
Sunum / Seminer Haz�rlama	0	0	0
Proje	0	0	0
�devler	6	8	48
K�sa S�navlara Haz�rlanma S�resi	0	0	0
Ara s�navlara haz�rlanma s�resi	1	25	25
Genel s�nava haz�rlanma s�resi	1	25	25
Toplam i� y�k�	35	70	263

Dersin ��renme ��kt�lar�n�n Program Yeterlilikleri �le �li�kilendirilmesi
Program yeterlilikleri		Katk� d�zeyi
Program yeterlilikleri		1	2	3	4	5
1.	Elektrik ve Elektronik M�hendisli�i'nin belirli alanlar�nda en �st d�zeyde bilgi sahibidir.
2.	Bilim ve teknolojiye yenilik getirecek bilgi, beceri ve yetkinli�e sahiptir.
3.	Bilimsel literat�r� ve alan�ndaki en son geli�meleri takip eder, edindi�i bilgilerin ele�tirel analizini, sentezini, de�erlendirmesini yapar ve ara�t�rmalar�nda etkin bi�imde kullan�r.
4.	�zg�n bir ara�t�rmay� ba��ms�z olarak ba�tan sona y�r�tebilir.
5.	�zg�n ara�t�rma gerektiren projeleri tasarlar, planlar ve y�netir; disiplinleraras� projelerde liderlik yapabilir.
6.	Bilim ve teknoloji literat�r�ne katk�da bulunur.
7.	�al��malar�n� yaz�l� veya s�zl� olarak etkin bi�imde, T�rk�e veya �ngilizce sunar.
8.	Toplumsal sorumlulu�unun fark�ndad�r, bilimsel ve teknolojik geli�meleri bilimsel tarafs�zl�k ilkesi ve etik sorumluluk bilinciyle de�erlendirir ve topluma aktar�r.

1: En d��k, 2: D��k, 3: Orta, 4: Y�ksek, 5: �ok y�ksek